Kardiyak Checkup

Öncelikle şu soruya cevap vermeliyiz:

KALP VE DAMAR İÇİN CHECK UP NİYE YAPILIR?

İnsanlar check up işlemini hasta olmadan önce yani o hastalıkla ilgili şikayetleri başlamadan önce yaptırır. Yani kişinin hiç bir hastalığı yoktur ve ‘durumum nedir acaba’ der ve check up yaptırır. Check up sonucunda bulunan bulgular:
1- Kişi hastadır fakat farkında değildir
2- Kişi hasta olacaktır ama şikayetleri daha başlamamıştır
3- Kişide hiç bir sorun yoktur.
Kişide check up sırasında ‘HİÇ BİR SORUN ÇIKMAMASI’ bu kişinin yakın veya uzak ileride hayatında bu organla ilgili bir daha SORUN ÇIKMAYACAĞI anlamına gelmez. Aslında KALP DIŞINDAKİ tüm organların check up sonrasında ortalama bir gelecek bilgisine ulaşılır. Yani karaciğeriniz veya bağırsağınızda check up kontrolünde tamamıyla normal çıkarsa yıllarca sorunsuz bir şekilde durabilirsiniz ama aynısı kalp için geçerli olmaz. Yani kişi kalp check up kontrolünde tamamen normal çıkabilir ama bu durum onun yıllarca normal yaşayacağı anlamına gelmez. Çünkü kalp farklı bir organdır. Kendiliğinde uyarı üretir ve kalpteki kasın kasılmasını sağlar ve bunu gayet ritmik bir şekilde ömür boyu sürdürür. Bu nedenle ‘ritmi’ bozacak herhangi ‘basit’ bir etki bile kalpte yeni bir hastalığa neden olacaktır. Diğer organlarda bu kadar bir hassas yapı yoktur.

O ZAMAN NİYE KALP İÇİN CHECK UP KONTROLÜ YAPIYORUZ?

Yaptırıyoruz çünkü kalp ve damar durumumuzun o anki FOTOĞRAFINI çektiriyoruz. Bu duruma göre de önümüzdeki hayatta, yaşam koşullarını gerekirse değiştiriyoruz.

KİMLER CHECK UP KONTROLU YAPMALI?

Bir kere şunu iyi bilmeliyiz ki check up kontrolü HASTALIĞI OLMAYAN VE/VEYA HASTALIKLA İLGİLİ ŞİKAYETİ olmayan sağlıklı kişilerde yapılmaktadır.
Aslında her yaşta yapılabilir. Zaten bebek doğduğunda bile kalple ilgili check up yapılmaktadır. Bu check up kontrolünde bebekte doğuştan bir kalp hastalığı var mı diye bakılmaktadır.
Daha sonraki yıllarda eğer kişide bir RİSK FAKTÖRÜ (anne veya babada kalp ve damar hastalığı olması, sigara, obezite, sporsuz hayat, stresli yaşam, alkol, aşırı yeme, uyuşturucu kullanımı…) varsa şikayet olmasa bile kalp kontrolu (check up, çekap) yapılmalıdır.

KALP KONTROLÜ (CHECK UP, ÇEKAP) SIRASINDA HANGİ TESTLER YAPILIR?

SPORCUNUN KALP SAĞLIĞI

Spor tartışmasız bir şekilde pek çok yararının olduğu bilimsel olarak kanıtlanmış bir faaliyettir ama spor gibi her alanda, aktivite de, faaliyette kontrolsüz yapılan şey insana zarar verebilir hatta ölümle sonuçlanabilir. Bunlardan en önemlisi kardiyak yani kalpte oluşabilecek komplikasyonlardır. Kardiyak komplikasyonlar, kalbin de dahil olduğu, kalple beraber çalışan organların bulunduğu sistemde görülen istenmeyen sorunlardır. Bu sistemdeki kötü etkenin referans noktası kalptir ve çok tehlikelidir. Kadınlara oranla, kardiyak komplikasyon sorunlarının erkeklerde ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Bunun önüne geçilmesi için ‘Spora Katılım Öncesi Muayene'(SKÖM)  ile kardiyak komplikasyonlar ve tüm risklerin önüne geçilebilir. SKÖM’nin amacı kişinin sağlığı ile ilgili olası risklerin önüne geçmek, spor yapan kişileri bilinçli bir şekilde spor yapmasını sağlayarak sporu yaygınlaştırmak ve kişiye özel egzersiz programı hazırlanmasında bilgi toplanmasına olanak sağlamasıdır. SKÖM profesyonel sporcular için olmazsa olmazlardandır ve hazırlandığı turnuva veya müsabakalardan önce bu sporcular tetkiklerini yaptırmak zorundadırlar.  SKÖM yasal gerekçeleri tıbbi gerekçeleriyle ile de örtüşmektedir. Sebebi ise ani ölümler, yaralanmalar ve hastalanma risklerine karşı tıbbi bakımına giriş niteliği taşımasıdır.

SKÖM NASIL olmalıdır? :

• Bilimsel ve tıbbi ölçütlere dayanmalıdır
• Ciddiyetle yapılmalı ve detaylar atlanmamalıdır
• Değerlendirmede yarışma düzeyi, spor dalı, sporcunun yaşı ve cinsiyeti dikkate alınmalıdır
• Eğer değerlendirmelerin sonucunda sporcunun sporla ilişkili olarak risk taşıdığı saptanırsa bu riskler açık olarak açıklanmalı ve olası sonuçları konusunda bilgi verilmeli, önerilerde bulunulmalıdır.

KARDİYOLOJİK İNCELEMELER :

Kalp ve damar sisteminin değerlendirmenin ana amacı, ölümcül hastalıkları saptamak ve spora bağlı ani ölüm riskini en aza indirecek önlemler almaktır. Düzenli spor yapan kişilerin kendi yaş gruplarındaki normal bireylere göre kardiyolojik soruna maruz kalma olasılığı 3 kat daha fazla. Bunun sebebini altta yatan gizli kardiyolojik sorunun ve yoğun egzersiz sonucu ritmik bozulmalar sebep oluyor.

Kalbe ait sorgulamalarda şu sorular çok önemlidir;

-Ailede kalp hastalığı veya 50 yaşından önce kalp hastalığı nedeniyle ani ölüm görülmüş müdür?

-Ailede Kardiyomiyopati, Koroner Arter Hastalığı veya başkaca kalp ve damar  hastalık öyküsü var mıdır?

-Kişide Kardiyovasküler Hastalık belirtileri sorgulanmalıdır.

Kardiyovasküler sistem harici diğer bölgelerde (Solunum, Gastrointestinal, Endokronoloji, Nörolojik vb.) yaşanabilecek patolojik varlıkların geçirmiş olup olması  ve geçirmiş ise devam edip etmediği sorulmalıdır.

KAS İSKELET SİSTEMİNDEKİ İNCELEMELER VE YANSIMALARI

Sporda en sık Kas İskelet sistemi yaralanmaları görülmektedir. Akut yaralanmalar hızın yüksek, düşme riskinin fazla olduğu ; Aşırı kullanım yaralanmaları ise uzun antrenman ve yarış süreleri gerektiren tekrarlayıcı hareketler içermeleri sonucu ortaya çıkan yaralanma çeşitleridir. Kas ve iskelet sistemindeki en çok görülen sorun zorlanma sonucu kas dokusunda yırtılma, diz ligament yaralanmaları ve ayak bileği burkulmaları gibi yeniden yaşanabilecek yaralanmaladır. SKÖM içinde kas-iskelet sistemi değerlendirilirken, temel hedef mevcut sorunların saptanması ve uygun bir şekilde tedavi edilmesinin sağlanmasıdır, bu uygun rehabilitasyon uygulanımı ve rehabilitasyonun ne zaman sonlanıp kişinin ne zaman spora dönebileceğini belirlemek için gereklidir.